магниттік ауытқу

(Магнитное склонение)

магниттік меңзердің ауытқуы, жер бетіндегі берілген нүктедегі географиялық (дәл) және магниттік меридиандар арасындағы көлденең бұрыш. М.а. құбылысы Жердің магниттік және географиялық полюстерінің сәйкес келмеуімен түсіндіріледі. М.а. егер магниттік меңзердің солтүстік ұшы шығысқа қарай ауытқыса шығыстық (жағымды), егер меңзердің ұшы батысқа ауытқыса батыстық (жағымсыз) болып бөлінеді. М.а-ды білу жергілікті жерде картаның, компастың көмегімен бағдар жасағанда дәл меридианды анықтау үшін, дирекциялық бұрыштан, дәл азимуттан магниттік азимутқа өту үшін, компастық бағыттан дәл бағытқа және керісінше өту үшін қажет. М.а. деректері топографиялық, теңіз навигациялық, арнайы карталарда географиялық сызба және арнайы анықтамалық мәтін ретінде магниттік ауытқу көлемін көрсету арқылы беріледі. М.а. аудандарында, әдетте, магниттік ауытқу тербелісінің амплитудасы келтіріледі. М.а. мөлшерінің тәуліктік, жылдық, ғасырлық өзгерістері болады.